31 października 2017 r. (wtorek), godz. 12.00
Zielona Brama, Oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku, Długi Targ 24, Gdańsk
Organizator: Muzeum Narodowe w Gdańsku
Kuratorzy: Małgorzata Buchholz-Todoroska (MNG), Agata Larczyńska (PAN BG), Monika Płuciennik (AP), Janusz Trupinda (MHMG)
Propozycje programowe wystawy
Muzeum Narodowe podjęło się przygotowania projektu jubileuszowej wystawy związanej z europejskimi obchodami 500 rocznicy Reformacji, której celem będzie ukazanie dziejów Reformacji w Gdańsku. Wystawa będzie prezentowana przez trzy miesiące od końca października 2017 r. do końca lutego 2018 r. w Zielonej Bramie – Oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Prezentację dziejów gdańskiego protestantyzmu otworzą wystąpienia pierwszych zwolenników Marcina Lutra w Gdańsku w latach 1517–1530. Zostanie ukazany ich zasięg, oddziaływanie, a w konsekwencji ugruntowanie działalności kościoła luterańskiego. Zasygnalizowane będą działania kontrreformacji i związane z nią interwencje królów polskich w podległym ich jurysdykcji Gdańsku. Ważnym zagadnieniem będzie pokazanie możliwie pełnego obrazu różnych konfesji oraz ich wpływu na życie religijne, polityczne i społeczne, a także na codzienne życie gdańskiego patrycjatu, mieszczan i plebsu. Prezentacja dziejów protestantyzmu w Gdańsku obejmie okres trzech stuleci od XVI do końca XVIII wieku, a więc czasy największej świetności miasta, jego chwały i osiągnięć na wielu polach: ekonomicznym, naukowym i kulturalnym.
Ważną częścią ekspozycji będzie przedstawienie sylwetki Marcina Lutra, jego współpracowników i następców, ale i oponentów w szerszym europejskim kontekście. Planujemy także prezentację dzieł sztuki i rzemiosła, które będą obrazowały założenia ideologii i dogmatów reformacyjnych. Wybór obejmie zarówno dzieła sztuki związane z Gdańskiem i Pomorzem, jak i te ukazujące problematykę ikonografii reformackiej w szerszym, powszechnym kontekście.
Współorganizatorami wystawy są: Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska oraz Archiwum Państwowe w Gdańsku – umowa partnerska obejmuje wspólne prace nad przygotowaniem wystawy i towarzyszącego jej katalogu. Wyznaczeni przez poszczególne instytucje kuratorzy – Małgorzata Buchholz-Todoroska (Muzeum Narodowe w Gdańsku), Agata Larczyńska (Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska), Monika Płuciennik (Archiwum Państwowe w Gdańsku) i Janusz Trupinda (Muzeum Historyczne Miasta Gdańska) wspólnie opracowują koncepcje merytoryczne i scenariusz ekspozycji. Konsultacje historyczne powierzono wybitnym znawcom historii nowożytnej Gdańska profesorom Edmundowi Kizikowi oraz Sławomirowi Kościelakowi z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Powstaje katalog wystawy, którego wydawcą będzie Muzeum Narodowe w Gdańsku. Publikacja składa się z dwóch tomów: pierwszy zawiera 12 esejów poświęconych gdańskiej Reformacji, drugi noty katalogowe wraz z reprodukcjami wszystkich eksponatów archiwalnych, historycznych i artystycznych. Przy realizacji projektu podjęto współpracę z wieloma muzeami i instytucjami w kraju i za granicą. Wystawa i towarzyszące jej publikacje oraz program dydaktyczno-naukowy znacząco uzupełnią luki w wiedzy o Reformacji w Gdańsku, a przy tym dostarczą także wiele dobrych wrażeń estetycznych.
Prace przygotowawcze i organizacyjne wokół wystawy trwają już od wielu miesięcy, są wyraźnie zaawansowane i skupiły liczne grono zaangażowanych w realizację projektu muzealników, historyków, archiwistów i miłośników historii Gdańska i Pomorza.
Ilustracje:
Jakob Wessel, „Portret Ernsta Augusta Bertlinga”, Gdańsk, 1762, w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku
Hans Vredeman de Vries, „Alegoria Grzechu i Zbawienia”, Gdańsk, 1596, w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku
fotografie Muzeum Narodowego w Gdańsku